ROSCA یک سیستم مالی محبوب با نام های متفاوت در کشورهای مختلف

معرفی و تاریخچه ROSCA

ROSCA یا « روسکا » یک سیستم مالی سنتی است که در کشورهای مختلف به نام های متفاوتی شناخته می شود. ROSCA مخفف عبارت “rotating savings and credit association” به معنی « انجمن پس انداز و اعتبارات چرخشی » است. روسکا به یک نوع از تعاونی های مالی اشاره دارد که در آن اعضا به صورت ماهیانه یا هفتگی مبالغ مشخصی را واریز می کنند و در نوبت خود برای دریافت مبلغ کل پول جمع آوری شده اقدام می کنند.

این سیستم مالی در واقع یک نوع اتحادیه مالی است که توسط یک گروه از افراد تشکیل می شود و هدف آن کمک به اعضا برای تأمین نیازهای مالی خود است. ROSCA در بسیاری از جوامع به عنوان یک راه حل مالی محلی و موثر شناخته شده است. همچنین در برخی از کشورها نقش مهمی در بهبود معیشت خانواده ها و توسعه اقتصادی آن کشور ایفا می کند.

تاریخچه ROSCA به قدمتی بسیار دیرینه برمی گردد. این سیستم مالی در اصل از قرن های قبل از میلاد در کشورهای آسیایی مانند چین، هند و ایران شکل گرفته است. در آن زمان، ROSCA به عنوان یک راه حل برای تأمین منابع مالی برای ازدواج، تحصیلات و سایر نیازهای اساسی زندگی استفاده می شد. امروزه، این سیستم مالی در کشورهای آفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین نیز رایج است.

در سال ۱۹۵۰، ROSCA به عنوان یک مدل اقتصادی جدید در کشورهای آفریقایی معرفی شد. در سالهای بعد، ROSCA به عنوان یک مدل اقتصادی موفق در آفریقا شناخته شد و در کشورهای دیگری مانند اتیوپی، کنیا و زیمبابوه نیز مورد استفاده قرار گرفت. این کشورها از ROSCA بهره بردند تا به افراد فقیر و کم درآمد امکان دسترسی به منابع مالی را بدهند و آنها را از فقر و نیازمندی ها نجات دهند.

عملکرد ROSCA

عملکرد ROSCA بر اساس یک ساختار مشخص است. در این سیستم، یک گروه از افراد تشکیل می شوند که هرکدام در طول چرخه، مبلغ مشخصی را به صورت ماهیانه یا هفتگی به صندوق مشترک واریز می کنند. هر ماه یا هر هفته، یکی از اعضا به عنوان برنده انتخاب می شود و مبلغ کل صندوق را دریافت می کند. این فرآیند تا زمانی ادامه می یابد که همه اعضا به نوبت برنده شوند. شخص برنده، معمولا از طریق قرعه کشی انتخاب می شود. البته روش های رایج دیگری نیز برای انتخاب برنده وجود دارد.

این سیستم مالی (ROSCA) بر اساس اعتماد و تعهد اعضا به یکدیگر کار می کند. هر عضو باید بتواند مبلغ دوره ای را پرداخت کند و در عین حال به دیگر اعضای صندوق اعتماد داشته باشد و آسوده خاطر باشد که مجموع دریافتی صندوق تکمیل خواهد شد.

مزایا و معایب ROSCA

این سیستم مالی برای افرادی که به سرمایه اولیه نیاز دارند، مزایای قابل توجهی دارد. زیرا به افراد کمک می کند تا بدون نیاز به وام گرفتن یا پرداخت سود، منابع مالی خود را تأمین کنند. همچنین، صندوق های وام محلی در مقایسه با بانک می تواند یک راه حل مناسب برای افرادی باشد که به دلیل نداشتن تاریخچه اعتباری قوی، امکان دریافت وام از بانک را ندارند. به علاوه، این سیستم می تواند افراد را به صرفه جویی و مدیریت مالی بهتر ترغیب کند، زیرا هر عضو باید مبلغ مشخصی را در هر دوره واریز کند.

با این حال، استفاده از ROSCA معایبی نیز دارد. به عنوان مثال، اگر یک عضو از پرداخت مبلغ دوره خودداری کند، سایر اعضا ممکن است با مشکلات مالی مواجه شوند و مبلغ وام تامین نشود. به علاوه، افرادی که در نوبت آخر قرار می گیرند، باید برای مدت طولانی منتظر بمانند تا به سرمایه خود دسترسی پیدا کنند.

یکی دیگر از معایبی که اکثر انجمن های مالی را درگیر می کند، سوء استفاده و کلاهبرداری است. ممکن است به دلیل عدم شفافیت و عدم وجود نظارت مناسب، سرپرست این گروه ها به فعالیت های غیرقانونی مانند پولشویی و تقلب گرایش پیدا کنند.

ROSCA در کشورهای مختلف

ROSCA در کشورهای مختلف با نام های متفاوتی شناخته می شود. مدیریت وام های گروهی در کشورهای مختلف به شکلی خاص عمل می کند. این نام ها ممکن است بر اساس فرهنگ و زبان محلی هر کشور تغییر کند، اما اصول و عملکرد این سیستم مالی در تمامی کشورها مشابه است. به عنوان مثال تعدادی از این نام ها در زیر آمده است:

• ایران: قرض الحسنه، پانا
• هند: Chit fund
• چین: hehui
• ژاپن: tanomoshikou
• تایلند: lenshare
• فیلیپین: paluwagan
• ترکیه: Gün
• اسکاتلند: Menage
• سریلانکا: Seettuva
• شرق آفریقا: Chama
• غرب آفریقا: Tontines
• آفریقای جنوبی: Stokvels
• نیجریه: Esusu
• سومالی: Hagbad
• جمهوری کنگو: Lembas
• موزامبیک: Xitique
• کامرون: Djanggis
• اتیوپی: Equb
• مصر: gam’ya
• مکزیک: Tanda

ROSCA در ایران

ROSCA در ایران نیز وجود دارد و به عنوان “قرعه کشی” شناخته می شود. این سیستم مالی در ایران به عنوان یک راه حل برای افرادی که به سرمایه اولیه نیاز دارند، استفاده می شود. قرعه کشی ها معمولاً در محل های کار یا در خانه ها برگزار می شوند و افراد مبلغ مشخصی را در هر دوره واریز می کنند. در پایان هر دوره، یکی از اعضا به ترتیبی مشخص مبلغ کل صندوق را دریافت می کند. یکی از بهترین اپلیکیشن های مدیریت و برگزاری این صندوق ها برنامه صندوقچه می باشد.

چالش ها و راهکارهای ROSCA

ROSCA همچنین با چالش هایی روبرو است. یکی از چالش های اصلی آن این است که اگر یکی از اعضا نتواند مبلغ خود را در زمان مقرر پرداخت کند، سیستم ممکن است به خطر بیفتد و تمام اعضا ممکن است ضرر کنند. برای حل این چالش، می توان راهکارهایی مانند تعیین جریمه برای عدم پرداخت به موقع مبالغ معین یا تأمین یک صندوق اضطراری برای پرداخت به اعضا در صورت نیاز، اتخاذ کرد.

یکی دیگر از چالش های این سیستم مالی، عدم امکان دریافت مبلغ کل صندوق در زمان نیاز فوری به سرمایه است. برای حل این چالش، می توان راهکارهایی مانند ایجاد یک صندوق اضطراری در نظر گرفت تا در صورت نیاز، اعضا بتوانند به سرمایه اضافی دسترسی پیدا کنند.

همچنین در بسیاری از موارد عدم شفافیت و عدم وجود نظارت مناسب، منجر به بروز مشکلات دیگری می شود. این مسئله می تواند به فعالیت های غیرقانونی مانند پولشویی و تقلب منجر شود. برای بهبود ROSCA، لازم است که اعضا در ابتدای کار، یک بستر مطمئن و مشخصی را برای اطلاع رسانی و حفظ شفافیت مالی صندوق تعیین کنند. همچنین آموزش های لازم به اعضا ارائه شود. مقابله با این چالش ها و جلوگیری از بروز اختلافات در صندوق ها بسیار مهم است.

آینده ROSCA

آینده استفاده از ROSCA در کشورها و نقش آن در توسعه اقتصادی بستگی به شرایط هر کشور دارد. با این حال، با توجه به مزایا و معایب این سیستم مالی، می توان پیش بینی کرد که ROSCA همچنان به عنوان یک راه حل مالی برای افرادی که به سرمایه اولیه نیاز دارند، استفاده خواهد شد. همچنین، با توجه به رشد فناوری و اینترنت، می توان انتظار داشت که ROSCA به شکل آنلاین نیز توسعه یابد و افراد بتوانند به راحتی در این سیستم شرکت کنند.

در نهایت، ROSCA یک سیستم مالی سنتی است که در کشورهای مختلف با نام های متفاوتی شناخته می شود. این سیستم مالی مزایا و معایب خود را دارد و در ایران نیز به عنوان یک راه حل برای افرادی که به سرمایه اولیه نیاز دارند، استفاده می شود. با توجه به چالش های موجود در ROSCA، راهکارهایی می توان ارائه داد تا این سیستم مالی بهبود یابد. آینده استفاده از ROSCA نیز بستگی به شرایط هر کشور دارد، اما با توجه به مزایا و معایب آن، می توان پیش بینی کرد که این سیستم همچنان در آینده نقش مهمی در توسعه اقتصادی خواهد داشت.